Επιστημονικό Συνέδριο Λαϊκισμός, αντιλαϊκισμός και δημοκρατία Θεσσαλονίκη, 27-28 Ιανουαρίου 2012

ΤΜΗΜΑ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΑΠΘ
& ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ

Επιστημονικό Συνέδριο
Λαϊκισμός, αντιλαϊκισμός και δημοκρατία

Θεσσαλονίκη, 27-28 Ιανουαρίου 2012

Χώρος: Αμφιθέατρο Ι, Κέντρο Διάδοσης Ερευνητικών Αποτελεσμάτων (ΚΕ.Δ.Ε.Α.) του ΑΠΘ, 3ης Σεπτεμβρίου (μεταξύ Φοιτητικής Λέσχης και Πανεπιστημιακού Γυμναστηρίου)

Η έννοια του «λαϊκισμού» υπήρξε για πολλές δεκαετίες και παραμένει και σήμερα μια από τις πλέον χρησιμοποιημένες, αλλά και αμφίσημες, αν όχι ολισθηρές κατηγορίες της πολιτικής θεωρίας και ανάλυσης, καθώς και του ευρύτερου δημόσιου λόγου. Στον απόηχο των παραδοσιακών λαϊκιστικών κινητοποιήσεων – αγροτικός λαϊκισμός στις ΗΠΑ, Ναρόντνικοι στη Ρωσία, περονισμός στην Αργεντινή, κλπ. – οι τελεταίες δεκαετίες σημαδεύτηκαν από την εμφάνιση νεο-λαϊκιστικών κινημάτων και κομμάτων, κυρίως δε του λεγόμενου «ακροδεξιού λαϊκισμού» στην Γαλλία, την Αυστρία και αλλού. Σήμερα, εξάλλου, και μάλιστα σε συνθήκες οξείας οικονομικής κρίσης, παρατηρείται η επαναφορά της συζήτησης περί λαϊκισμού στην κεντρική πολιτική σκηνή των δυτικών δημοκρατιών. Ενδεικτικά της τάσης αυτής υπήρξαν και τα διλήμματα τύπου «λαϊκισμός ή υπευθυνότητα;» στις πιο πρόσφατες βουλευτικές και δημοτικές εκλογές στην Ελλάδα, διλήμματα που επανέρχονται με διαφορετικά πρόσημα και αφορμές.
Όλα τούτα καθιστούν την προβληματική του λαϊκισμού ιδιαίτερα επίκαιρη για την σύγχρονη πολιτική επιστήμη. Δεδομένης μάλιστα της μακράς και συνεχιζόμενης λαϊκιστικής παράδοσης στην ελληνική πολιτική κουλτούρα – από το λαϊκιστικό ΠΑΣΟΚ των δεκαετιών 1970 και 1980, στον θρησκευτικό λαϊκισμό στο πλαίσιο της κρίσης των ταυτοτήτων, και μέχρι τον ιδιότυπο νεολαιο-λαϊκισμό της ριζοσπαστικής αριστεράς των τελευταίων ετών –, το ζήτημα αυτό γίνεται ακόμα περισσότερο κομβικό για την εγχώρια επιστημονική συζήτηση. Επιπλέον, στο πλαίσιο των δημόσιων συζητήσεων σχετικά με το μνημόνιο, παρατηρείται μια εδραίωση και αναπαραγωγή μορφών αντι-λαϊκιστικού λόγου, η οποία επίσης οφείλει να χαρτογραφηθεί, να αποτιμηθεί και να ερμηνευθεί συστηματικά.
Το συνέδριο του Τμήματος Πολιτικών Επιστημών του ΑΠΘ και της ΕΕΠΕ θα επιχειρήσει καταρχάς να φωτίσει την εννοιολογική ταυτότητα της κατηγορίας «λαϊκισμός» και των ποικίλων χρήσεών της, αλλά και να σκιαγραφήσει το προφίλ του σύγχρονου «αντι-λαϊκισμού». Αποσκοπεί δε να αναδείξει τα θεωρητικά εκείνα εργαλεία που ο σύγχρονος στοχασμός προσφέρει στην εναργέστερη ερμηνεία της σημασίας του λαϊκισμού για τη λειτουργία της δημοκρατίας. Ερμηνεία που, αν και επισημαίνει τον θεσμικά οριακό και συχνά αντι-δημοκρατικό χαρακτήρα πολλών λαϊκιστικών κινημάτων και κομμάτων, όλο και περισσότερο αναγνωρίζει τον σημαντικό ρόλο της επίκλησης του «λαού» στη συμβολική συγκρότηση και συγκινησιακή επένδυση των πολιτικών ταυτίσεων, προσδίδοντας στην συνακόλουθη κινητοποίηση αποκλεισμένων στρωμάτων ένα θετικό, για τη δημοκρατική συμμετοχή, πρόσημο. Επιπλέον, στο συνέδριο θα επιδιωχθεί η χαρτογράφηση των σημαντικότερων λαϊκιστικών φαινομένων της εποχής μας και η συγκριτική τους διερεύνηση. Τέλος, θα συζητηθεί διεξοδικά ο τρέχων μετασχηματισμός του λαϊκιστικού φαντασιακού στον ελληνικό πολιτικό λόγο, αλλά και ο πολλαπλασιασμός των μορφών αντιλαϊκιστικής ρητορικής.
Το συνέδριο πραγματοποιείται με τη χορηγία της Επιτροπής Ερευνών του ΑΠΘ
Συμμετέχοντες:
Γεράσιμος Βώκος, καθηγητής Τμ. Πολιτικών Επιστημών, ΑΠΘ
Βασιλική Γεωργιάδου, αναπλ. καθηγήτρια Τμ. Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας, Πάντειο Πανεπιστήμιο
Φανή Γιαννούση, υποψ. διδάκτωρ Τμ. Πολιτικών Επιστημών, ΑΠΘ
Νίκος Δεμερτζής, καθηγητής Τμ. Επικοινωνίας και ΜΜΕ, ΕΚΠΑ
Γιώργος Κατσαμπέκης, υποψ. διδάκτωρ Τμ. Πολιτικών Επιστημών, ΑΠΘ
Αλέξανδρος Κιουπκιολής, λέκτορας Τμ. Πολιτικών Επιστημών, ΑΠΘ
Λουδοβίκος Κωτσονόπουλος, διδάκτωρ Παντείου Πανεπιστημίου
Κατερίνα Λαμπρινού, υποψ. διδάκτωρ Τμ. Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας, Πάντειο Πανεπιστήμιο
Χρήστος Λυριντζής, καθηγητής Τμ. Πολιτικής Επιστήμης & Δημόσιας Διοίκησης, ΕΚΠΑ
Νίκος Μουζέλης, ομότιμος καθηγητής, London School of  Economics
Γιάννης Μπαλαμπανίδης,  υποψ. διδάκτωρ Τμ. Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας, Πάντειο Πανεπιστήμιο
Ανδρέας Πανταζόπουλος, επικ. καθηγητής Τμ. Πολιτικών Επιστημών, ΑΠΘ
Δημοσθένης Παπαδάτος-Αναγνωστόπουλος, υποψ. διδάκτωρ Τμ. Πολιτικής Επιστήμης & Δημόσιας Διοίκησης, ΕΚΠΑ
Νίκος Παρασκευόπουλος, καθηγητής Τμ. Νομικής, ΑΠΘ
Γιώργος Πάσχος, ομότιμος καθηγητής Τμ. Πολιτικών Επιστημών, ΑΠΘ
Νικόλας Σεβαστάκης, αναπλ. καθηγητής Τμ. Πολιτικών Επιστημών, ΑΠΘ
Θωμάς Σιώμος, υποψ. διδάκτωρ Τμ. Πολιτικών Επιστημών, ΑΠΘ
Μιχάλης Σπουρδαλάκης, καθηγητής Τμ. Πολιτικής Επιστήμης & Δημόσιας Διοίκησης, ΕΚΠΑ
Κώστας Σταμάτης, καθηγητής Τμ. Νομικής, ΑΠΘ
Γιάννης Σταυρακάκης, αναπλ. καθηγητής Τμ. Πολιτικών Επιστημών, ΑΠΘ
Θεόδωρος Χατζηπαντελής, καθηγητής Τμ. Πολιτικών Επιστημών, ΑΠΘ